زنگ خطر برای کمبود سنگ‌آهن در ایران/ مصرف 250 کیلوگرمی سرانه آهن هر ایرانی
رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران اعلام کرد که با توجه به کمبود سنگ‌آهن در کشور تولید فولاد در کشور مورد بازنگری قرار گرفته و طرح جامع فولاد به‌روز رسانی خواهد شد.
مهدی کرباسیان که عصر امروز در سومین همایش تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران سخن می‌گفت با بیان اینکه سنگ آهن جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد کشورها دارد، گفت: با توجه به کمبود سنگ آهن در ایران برای تولید فولاد، بروزرسانی طرح جامع فولاد در دستورکار است اما باید توجه داشته باشیم که مصرف سرانه فولاد در ایران زیر 250 کیلوگرم است در حالی که باید رقمی بالای 350 کیلو باشد.
رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت: برای دستیابی به چنین رقمی نیازمند توسعه معادن سنگ‌آهن هستیم از این رو نیازمند آن هستیم تا در طرح جامع فولاد تغییراتی اساسی به وجود آوریم.
او افزود: با توجه با سابقه 20 ساله‌ام در اقتصاد کشور اصرار دارم که باید از ظرفیت‌های موجود مانند گاز ارزان، نیروی انسانی زبده در کشور استفاده کنیم تا به 55 میلیون تن فولاد طبق هدف طرج جامع فولاد دست یابیم. چرا که کشورهای مانند ژاپن و کره در حال حاضر بدون هیچ منابع انرژی فولاد تولید می‌کنند و ما از این منابع برخوردار هستیم.
کرباسیان با اشاره به حضورش در سمینار ایمارک استرالیا خاطرنشان کرد: در این همایش گزارش‌های بسیاری درباره آینده قیمت سنگ‌آهن ارائه شد و در تمام آنها تاکید بر این بود که وضعیت بازار سنگ‌آهن تا سال 2018 همین طور باقی خواهد ماند و قیمتها نزولی است. به همین خاطر در این همایش پس از مناسبات تشریفاتی از وزیر منابع طبیعی این کشور سوال کردم که شما چطور در شرایط بحرانی بازار سنگ‌آهن که قیمتها سقوط کرده‌اند افزایش تولید سنگ‌آهن دارید؟ او به صراحت پاسخ داد که تنها راه نجات و افزایش تولید سنگ‌آهن در شرایط فعلی کاهش هزینه تولید آن است و ما در این زمینه رقابت داریم و همین حالا قیمت تمام شده سنگ‌آهن‌مان 15 دلار است و برنامه‌ریزی کردیم آن را تا دو سال آینده به زیر 12 دلار برسانیم.
او با بیان اینکه باید معدنکاران موضوع کاهش هزینه تولید را جدی بگیرند، گفت: معدنکاران استرالیایی از سودشان فقط ضرر می‌کنند و در این شرایط توانسته‌اند بازار چین را قبضه کنند.
رئیس هیات عامل ایمیدرو افزود: باید بتوانیم در حوزه سنگ‌آهن حرف اول را در دنیا بزنیم و ارتقای فناوری و بهره‌وری را بیشتر از گذشته جدی بگیریم. همچنین هزینه‌های ناشی از حمل و نقل را که در حوزه سنگ‌آهن در هزینه تولید موثر است، کاهش داد.
او افزود: امروز ایمیدرو میزبان سه هیات تجاری ایتالیا، چین و ایرلند بود که هر سه قصد مشارکت جدی داشتند و حتی چینی‌ها هم متوجه شدند که در دور جدید همکاری‌ها باید فقط مبنای همکاری آوردن سرمایه این کشورها باشند و دیگر نمی‌توانند با پول مفت ایران پروژه‌ها را پیش ببرند. بلکه ایتالیایی‌ها هم این بار صادقانه جلو آمده‌اند و منتظر هستند نتیجه برجام حاصل شود و سرمایه خودشان را بیاورند.
کرباسیان با گلایه از اینکه بخش خصوصی هنوز در اکشتافات وارد نشده است، گفت: ایمیدر به عنوان سازمان دولتی قصد ندارد در اکتشافات ورود پیدا کند اما اگر در این زمینه اقدامی انجام ندهد، بخش معدن کشور به دلیل جای خالی بخش خصوصی عقب خواهد ماند.
او از دولت و مجلس خواست که به این مسائل توجه لازم را کنند و هشدار داد: بخش خصوصی اگر نمی‌تواند برای خود در زمینه اکتشافات شریک بگیرد زیرا حجم دولت در اکتشافات ممکن است بیشتر از حال شود. زیرا همین الان ایمیدرو عزم خود را جزم کرده و در اکتشافات معدن طلای نیکوئیه را آغاز کرده است. بخش خصوصی ریسک کند و وارد شود.
رئیس هیات عامل ایمیدرو تصریح کرد: از 240 کیلومتر مربع میزان اکتشافات ایمیدرو مناطق امیدبخش بسیاری دیده شده و سنگان، سراوان، خراسان جنوبی، کرمان، یزد، آذربایجان شرقی، زنجان و کردستان مورد عملیات اکتشافی قرار دادیم و هدف‌مان تقویت این حوزه است.
کرباسیان با اشاره به افزایش سرمایه صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی به 110 میلیارد تومان گفت: زمانی که به ایمیدرو آمدم این صندوق در لیست واگذاری به بخش خصوصی بود اما توانستیم آن را از این لیست خارج کنیم. مجلس باید با حمایت خود از این صندوق اهمیت افزایش سرمایه آن را به مسوولان برساند تا بتوان معدنکاران را با وام‌های اکتشافی که ریسک پایین دارد پوشش داد و جایگاه بخش خصوصی واقعی افزایش یابد.
او با بیان اینکه نباید صادرات ایران محدود شود، گفت: در چند سال آینده حوزه فولاد و سنگ‌آهن دچار چالش می‌شود و باید بپذیریم نباید درهای صادرات را با قوانین مزاحم به روی کشور ببندیم. زیرا طی این سال‌ها تمام بازارهای صادراتی‌مان را از دست دادیم و با تصمیمات پوپولیستی دولت قبل بازارهای صادراتی‌مان را به راحتی به رقبا داده‌ایم.
او با بیان اینکه دهه آینده رقابت قیمتها را در پیش داریم، گفت: باید همه به مصائب تولید فکر کنیم و به دنبال این باشیم تا اکتشافات‌مان را بالا ببریم زیرا در حال رایزنی هستیم که بخش خصوصی ایران در معادن افغانستان آغاز به کار کند.
بدقولی سازمان حفاظت از محیط زیست
در ادامه این همایش، پروا سلطانی دبیر سومین همایش سنگ‌آهن بیان کرد: در همایش‌های قبلی مساله‌شناسی عوارض صادرات سنگ‌آهن دانه‌بندی و کنسانتره را بیان کردیم و توانستیم آن را در نهایت ملغی کنیم. حتی توانستیم به بحث‌های مهم این حوزه مانند ساماندهی حقوق دولتی، ضعف در برندسازی بپردازیم که برای رفع نبود برندسازی با نشریه بی‌طرف متال بولتن همکاری‌مان را آغاز کردیم.
او افزود: با جمع شدن و همکفری صاحب‌نظران معدن مشکل درون بنگاهی این عرصه برطرف شد و توانستیم کنسرسیوم‌هایی را در سرتاسر کشور راه‌اندازی کنیم تا کمی از دغدغه فروش‌مان حل شود.
سلطانی تصریح کرد: در این همایش سعی شده است که از ابتدای استخراج تا انتهای زنجیره ارزش افزوده یعنی فولاد بحث‌های کارشناسی مطرح شود که در آن از تحلیل‌های بزرگان عرصه معدن استفاده شده و در آخر چهار محور اصلی خروجی شورای سیاستگذاری سنگ‌آهن شد.
او با گلایه از سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: رئیس این سازمان برای همکاری با انجمن قول مساعد داد اما به صراحت اعلام می‌کنم که تا این لحظه هیچگونه کمکی از این سازمان بهره نبرده‌ایم.
او در آخر با بیان اینکه دبیر همایش بعدی سنگ‌آهن نخواهم بود، گفت: برای استراتژی حوزه کسب و کار سنگ‌آهن از دو تیم مشاور فنی و مدیریتی استفاده کردیم کردیم تا به خوبی تمام مسائل روز این صنعت آسیب‌شناسی شود.
معدنکاران را نباید جریمه کرد
در ادامه رئیس انجمن سنگ‌آهن ایران با اشاره تحولات تاثیرگذار جهانی در عرصه کسب و کار سنگ‌آهن اظهار کرد: بسیاری از معدنکاران سنگ‌آهن توانستند با کاهش هزینه‌های تولیدشان سرپا بمانند اما برخی از معادن در این دوره بحرانی تعطیل شدند و از بورس تولید خارج شدند.
قدیر قیافه با بیان اینکه بخش معدن مظلوم‌ترین بخش اقتصاد کشور است، گفت: پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا در بازارهای جهانی باعث شد نهال رشد این صنعت در کشور که در دوران پیش از بحران جان گرفته بود، خشک شود و زیر فشار غول‌های سنگ‌آهنی جهان له شود.
او با تشکر از مهدی کرباسیان معاون وزیر و مصطفی موذن زاده مشاور اول رئیس‌جمهور بابت حمایت‌هایشان از تولیدکنندگان افزود: صلاح نیست حالا این صنعت را با جریان اضافه برداشت ضعیف‌تر کرد و با احتساب حقوق‌های دولتی چهار سال اخیر وضعیت آنها را بحرانی‌تر کرد. اصلا نباید معدنکار را جریمه کرد زیرا اصلا منطقی نیست بابت تولید بیشتر آنها را جریمه کرد و با وضع مالیات‌های مختلف انگیزه را در این عرصه نابود کرد.
5 درصد ترابری سنگ‌آهن ریلی است
در ادامه نیز علیرضا سیاسی‌راد دبیر انجمن با ارائه گزارشی از وضعیت اخیر تولید سنگ‌آهن یادآور شد: 50 درصد ارزش افزوده بخش معدن مربوط به سنگ‌آهن بوده و این شاخص در سال‌های اخیر روند صعودی داشته که 19 درصد از کل ارزش افزوده ایجاد شده در بخش معدن را شامل می‌شود.
او افزود: در حال حاضر از 200 معدن فعال سنگ‌آهن ، 90 معدن از مدار تولید خارج شده‌اند و میزان رقابت‌پذیری کسب و کار سنگ‌آهن به دلیل روند نامطلوب شرایط تقاضا و ساختار رقابت این صنعت در سال 93 نسبت به سال 91 کاهش یافته است. در صورتی که باید قدرت چانه‌زنی سنگ‌آهنی‌ها را با اصلاح سیاستگذاری داخلی بالا برد.
سیاسی‌راد تصریح کرد: رشد تولید در دوره رونق ناشی از ورود بخش خصوصی و بنگاه‌های کوچک معدنی بوده است. معادن سنگ آهن کوچک رشد بسیار وسیعی نسبت به بنگاه‌های بزرگ طی هفت سال اخیر داشته‌اند. در حال حاضر 95 درصد حمل و نقل سنگ‌آهن جاده‌ای است و تنها 5 درصد سنگ‌آهن از حمل و نقل ریلی استفاده می‌شود که این یک معضل بزرگ در این بخش است و این در کاهش هزینه تولید فاکتور مهمی محسوب می‌شود.
او در پایان سخنانش تاکید کرد: اگر بخش خصوصی کشور نتواند قدرت چانه‌زنی‌اش را افزایش دهد و میزان تولید خود را بالا ببرد، اهداف طرح جامع فولاد در سال 1404 خیالی هستند و با کمبود سنگ‌آهن مواجه خواهیم بود زیرا اوضاع کسب و کار سنگ‌آهن اصلا خوب نیست.
